Ұлы ата Бегістен туған Тоқымбет атамыздың ұрпақтары «Үш жүз үй Тоқымбеттің» (кейінде «Тағышы тайпасы» атанған) дара туған тұлғаларының маңдай алды өкілі, ел көсемі – Өтетілеу ұлы Күсеміс 1797 жылы туып,1857 жылы бұл дүниеден өткен.

     Ол уақытта (1827 жылға дейін) Тағышы тайпасы қазіргі Көкшетау облысының солтүстік – батыс жағындағы қалың қопалы, ну орманды «Жасыл бағар» деп аталған жерді мекендеген.

     Он тоғызыншы ғасырдың басында Орыс патшасы, өзінің Қазақ елін отарлау саясаты бойынша, еліміздің шұрайлы жерлерін қазақ жұртынан күш-пен тартып алып, Ресейдің ішкі аудандары мен батыс жақ бөлігінен жер аударылған орыс, украин халықтарын қоныстата бастаған. Бұл шара        жергілікті халық пен көшіп келгендердің арасында бір – біріне деген өшпенділік туғызып, талай – талай қантөгіске әкеліп соқтырған.

     Бірақ қазақ халқының Ресей империясының алып күшіне қарсы тұратын шамасы болмағандықтан, қазақ тайпалары отанымыздың өздері мекен-деген шұрайлы жерлерін келімсектерге қалдыруға мәжбүр болып, өздері құнарсыз, шөлейт аймақтарға көшкен.  

     Міне, сол келімсектердің шапқыншылықтарынан, орыс патшасының әкімшіліктерінің қыспағынан мезі болған сол кездегі Тағышы тайпасының көсе-мі, Күсеміс атамыз, бұл қырғи – қырғыннан жұртын аман сақтап қалу мақсатымен, Қазақ даласындағы ақ патшаның әкімшілігінің жер бөлімін       басқарушысы Мұқан Правительден жұртына жаңа қоныс сұраған.

     Мұқан Правитель Күсеміс атамызға бос жатқан жерлерді аралап, өз көзімен көріп, таңдау жасауға кеңес бергесін, атамыз Торғай өңірін аралап, шөбі шүйгін, суы мол, қыс айында малға пана болар қалың қопасы бар, көлемі көп ел қоныстай алатын, бір шеті Қосқопа, Дәмді өзені, келесі шеті Науырзымның көлдеріне дейін созылып жатқан, кең алқапты және Құсмырын тауының күнгей беті мен Жалдама өзенінің бойын қоныстауға шешім жасап, тиісті құнын төлеп, Мұқан правительден қажетті құжаттарын алады.

     1827 жылдың жаз ортасында көш керуені жолға шығып, бірнеше күннен кейін Құсмұрын тауына жетеді. Сол жерде Күсеміс атамыз: «Бір атаны тегіс қалдырсам, басқаларға жат болып кетесіңдер», - деп, әр атадан он үйден бөліп, Құсмұрында он атадан жүз үй қалдырған.

     Қалған жұртты, Құсмырында біраз күн дем алдырғаннан кейін, жолға шығарып, Күйік қопасына әкеліп, тағы да әр атадан барлығы үш жүз үй     шамасында бөліп, сонда қалдырып, одан артылғанын Жалдама өзенінің бойына апарып қоныстатқан.

     Күсеміс атамыз даналығына, кемеңгерлігіне сай, дәулетті болған. Бізге жеткен деректер бойынша, ол кісінің бес мың жылқысы, жүздеген түйесі, табын – табын қара малы мен отар – отар ұсақ малы болған.

(Қазиев Балтабай қажы)

2. ҚОРҒАН БОЛҒАН ЕЛІНЕ.

    
     Күсеміс атамыздың әлдыңғы әйелдерінен туған балалары тұрмаған. Сол себепті, жаңа жерге келіп қоныстағаннан кейін, көрші Өтей тайпасынан Қарсақ деген жиырма жастағы қызға үйленеді. Ол кезде атамыздың жасы отызда екен.

     Көп ұзамай Қарсақ әжеміз жүкті болып, қыс ортасында ұл бала табады. Бала жеті айлығында шала болып туғасын, еліміздің салты бойынша, Күсеміс атамыз оны әкесі Өтетілеудің тымағына салып керегенің басына іліп қояды.

     Үш күн бойы шала туған нәрестеден ешбір дыбыс болмайды. Үшінші күні дегенде, тымақ ішінен нәрестенің ыңырсып жылағаны естіледі.

     Шала туғандықтан денесі өте кішкентай («тышқандай» ғана) болғасын нәрестенің  атын «Тышқан» деп қояды.

     Бізге жеткен бір әңгіменің желісі бойынша, сол заманда он мың үйге билігі жүріп тұрған Алдияр Таз Бабақай батыр, өзі Тағышыға жиен болса да, Тағышыны менсінбей, Тағышының  малын барымталап, жұртын қорлап тілін тигізіп жүреді екен. Жанына отыз шақты нөкерлерін ертіп жүретін    Бабақайға ол маңайда қарсы келетін адам болмаған.
     Осындай жөнсіздікті естіп жүрген Тышқан, бірде, Бабақай батыр нөкерлерімен суға түсіп жатқанда, олардың үстінен шығады да, шауып келіп, ат үстінен, белуардан суда тұрған Бабақайдың қарнына найзасын тіреп тұрып: «Ей, Бабақай, сен Тағышыға тиісуді қоясың ба? Жан керек болса, дәл  қазір: «ҚоямынІ», - деп антыңды бер. Әйтпесе, дәл осы жерде мен сені жарып тастаймын!», - дейді.

     Бабақай батыр: «Әй, бала, шатағыңды доғар! Сен мені өлтірсең, менің мына отыз нөкерім сені паршалап тастайды! Аман тұрғаныңда райыңнан қайт!», - дегенде, Тышқан атамыз: «Мен өлімнен қорықпаймын! Өлер алдында сені ешқашан «Тағышы», - деп ауз ашпайтын қыламын! Кәне, боқты, деші!», - деп, найзасының ұшын батырыңқырап жібереді.

     Баланың шын ниетін түсінген Бабақай батыр түнеріп: «Бала, айтқаның болсын, мен енді бұдан былай Тағышыға тиіспеуге ант беремін!», - дейді.

      Бұл оқиғаны жақтарын ашпай байқап тұрған нөкерлердің бірі, Тышқан кеткеннен соң, Бабақай батырға: «Апырмай, батыреке, таудан да, тастан да қайтпайтын жүрегің Тағышының тышқандай баласының айбарынан қалай шәйіле қалды?», - дегеп сұрағанда, Бабақай батыр: «Ә, сендер байқамаған екенсіңдер, ол баланың сыртында жолбарыс айбат шегіп, көзінен от шашып тұрды ғой. Егерде мен уәдемді бермесем, ол бала найза жұмсаудан тайынбас еді де, мен: «Боқты!», - деп боқ басым жерде өлім табар едім», - деп біраз үнсіз тұрып: «Бала бұл дүниеде ұзақ жүре қоймас?!», - деген.

     Ел ішінде: «Бабақайдың қарғысы қата кетпейдіІ», - деген қауасет бар. Кім білген, Тышқан атамыздың қылығы намысына ауыр тиген сәтте, ол кісі жас ұланды өлімге қиып, қарғап жіберді ме екен? Әйтеуір, сол уақиғадан кейін көп ұзамай, Тышқан атамыз, жиырма бес жасында, күйдіргі дертінен қайтыс болған.

     Он үш жасынан атқа мініп, еліне қорған болып, жұртының мал – жанын ұры – қары, баскесер – барымташылардан аман сақтап, сан – қилы ерен ерліктеріменен ел көзіне түсіп, алыс – жақын маңайдағы ел – жұртқа танымалы болған Тышқан атамыз, бұл өмірден өтер шағында: «Бұл дүниеде үш  арманым орындалмай қалды:

     Бірінші арманым: арыстан жүрек батыр едім, бірақ қол бастап жауға шыға алмадым – кеш туып жоңғар, қалмақпен соғысқа қатыса алмағаныма өкінемін!           

     Екіншісі –  менен жақсы әнші шығатын еді, бірақ бай баласына бұл іс келіспейді деп, ол қасиетімді елге жария ете алмадым!.

     Үшіншісі – алып күштің иесі едім, бірақ, ешкіммен күш сынасып ортаға шықпадым!

 (Қазиев Балтабай қажы)

Тышқан батыр.

     Қазақ елінің тарихында өз халқының жоғын жоқтап, мұңын мұңдаған, елі мен жерінің тұтастығы үшін күрескен батырлар аз болмаған. Мұндай тұлғалар біздің өңірімізде де жеткілікті. Солардың бірі – Тышқан батыр. Күллі аймаққа аты жайылған батырдың есімі Торғай, Науырзым тарихы жайында жазылған еңбектерде жиі ұшырасады. 

     Тағышы балаларының ұранына айналған Тышқан  батыр 1837 жылы Қостанай облысының Күйік деген жерінде дүниеге келген. Ол өз заманында жаужүрек батыр ғана емес, ақылгөй дана болған деседі. 
      Тышқан 13 жасында-ақ балуан атанып, 20 жасында атақты батыр болған.  
      Атақты Танабай батыр Тышқан батырдың сенімді досы болған көрінеді. Сондай-ақ, ол Жәуке, Төлек, Қожа батырлармен де жолдас болған. 
      Өкінішке орай, Тышқан батырдың ғұмыры қысқа болды, ол 1862 жылы 25 жасында ауыр науқастан көз жұмды. 

     Тышқан батыр жайлы, оның батырлығы мен ерлігі, ел үшін жасаған жақсылықтары жайлы ел аузында сақталып қалған әңгімелер де аз емес. Сондай әңгімелердің біраз бөлігін кезінде көнекөз қариялардың аузынан естіген едік, сол жадымызда қалғандарын кейінгі ұрпаққа қалдыруды да жөн көрдік.  

Батырдың бай ауылында қалған баласы

     Тышқан батырдың екі-үш мыңдай жылқысы болған екен. Бір күні қостың жылқышысы келіп: “Мырза, бір арлан қасқыр пайда болды, екі-үш күн сайын бір жылқымызды жеп кетіп жүр. Оны соғып алуға біздің шамамыз келмейді”, - дейді.
      Тышқан: “Жарайды, ертең сәске түсте барамын, қоста болыңдар”, - дейді. Өзі сол айтқан күні келеді.
- Әлгі қасқырларың қайда? 
 –Әне, бір тайды жайратып, жеп жатыр, - дейді жылқышы.
      Аттан түсіп жатқан батырға жылқышысы: “Батыр, мына шоқпарды ала кетіңіз”, - деген, Тышқан, жұлып алғандай: “Мен қашан шоқпар ұстап едім”, - дейді, жылқышыға алара қарап. 
     Жиырма төрт таспалы қамшысын қолына алып, қасқыр жаққа беттегені сол еді, түз тағысы қаша жөнеледі. Тышқан батыр атына қайта мініп, қасқырды қуа жөнеледі. 
     Қыземшекті бір айналып шыққан Тышқан: “Мынау не деген жүйрік қасқыр, менің Қара атыма жеткізбейтін?!”, - деп таңданып, қыстың қақған аязына  қарамастан, түз тағысын қуа береді. 
     Содан Дәмдіге жетеді. Үлкен Дәмдіден, одан кіші Дәмдіден өтеді, осылайша қасқырды қуғанына да бірнеше уақыт болады. Қалай да оны қолға түсіруді көздеген ол, сол бетімен Есіл асып кеткенін де байқамай қалады. 
    Қыстың қысқа күні батып, түннің біраз уақыты болғанда, әбден тоңып,қалжыраған Тышқан, әйтеуір қасқырға жетіп, арланды қамшысымен осып кеп жібереді. Қайта оралуға шама жоқ, әбден қалжыраған ол, иттің үрген дауысы шыққан жаққа қарай беттеп жүре береді. 
    Сөйтіп, бір байдың ауылына жетеді. Күтпеген қонақты байдың жалшылары аттан түсіріп, үйге кіргізеді. 
    Үй иесі: “Апыр-ай, түсің қашып кетіпті ғой, жеті қараңғы түнде қайдан келесің?”, - деп жөн сұрайды. 
    Тышқан батыр:“Сәске түсте Күйіктен шығып едім”, -  дейді. 
   Бұған таңданған бай: “Күйік пен бұл жердің арасы  төрт жүз шақырымдай, ондай уақытта ол жақтан мұнда жету мүмкін емес қой?! Жә, қазір ауқаттанып, дем алып ал, әңгімені таңертең жалғастырармыз”, - дейді. 
    Таңертең тұрған соң бай одан түндегі адам сенгісіз әңгімені жалғастыруды сұрайды. 
   “Кеше сәске түсте қасқыр қуып Күйіктен шығып  кетіп едім, сол қасқырға осы ауылдың маңайында ғана жетіп, қамшымен бір тарттым. Әрі қарай не болғанын білмеймін”, - дейді Тышқан батыр. 

    Байдың адамдары батыр айтқан жерде төрт тағандап қатып жатқан қасқырды тауып алып, байдың ауылына алып келеді. 
   Тышқан қасқырды сойып, терісін үй иесіне сыйлайды. Сонда, алты қанат киіз үйдің  түндігінен жерге дейін салбырап тұрған қасқырдың терісін көрген бай: “Япырай, қасқырдың бір шек сырттаны болады деуші еді, мынау сол екен. Мұны қуып жеткен Қара атың - аттың сырттаны екен, оны бір салғанда өлтіріп жіберген жігіттің сырттаны сен екенсің!”, - деген екен. 
   Мұны шымылдық ішінде отырған байдың бойжеткен қызы да тыңдап отырады. Шымылдықтан ақырын ғана көз салып қараған қыз да жігіттің түр-тұлғасына, ерлігіне сүйсінеді. Тышқан ол кезде 24 жаста болған екен. 
   Содан, бірнеше күн байдың үйінде қонақ болған Тышқан, үй иесінің қызына ғашық болып қана қоймай, онымен көңіл жарастырады. Байға қызын ұнатып қалғандығын айтып, оны айттырады. Бай да Тышқандай батырға қызын беруге қарсылық білдірмейді. 
    Сөйтіп, Тышқан қызды келер жылдың жазында алып кетуге уәде береді де, еліне аттанып кетеді. 
    Елге келген соң Тышқан күйдіргі ауруымен ауырып, төсек тартып жатып қалады. Сол науқастың салдарынан батыр 25 жасында қайтыс болады.
    Кеңес үкіметі құрылған 1920 – шы жылдары болуы керек, Күйіктен екі жігіт Есіл жаққа ат басын бұрып, жолай бір үйге түсіп, сол шаңырақта шәй ішеді. 
    Үй иесі: «Кім боласыңдар, қай жақтан келесіңдер?”, - деп жөн сұрайды. 
    “Біз Тағышы руынанбыз, Күйіктен келеміз”, - дейді қонақтар. 
    “Өй, Тағышыдан да сыртқа шығатын азамат туады екен-ау”, - дейді үй иесінің кемпірі жұлып алғандай. 
    Шай ішіліп болған соң, кемпір:“Қысылып қалдыңдар ғой, ұялмаңдар. Отағасы, бұл тағышылар біздің үйден қонағасы ішпей кетпейді, малыңды әкеп соя бер”, - дейді. 
  Келген қонақтар шаруалары бар екендігін, қона алмайтындарын айтып қипақтайды, бірақ кемпір оған көнбейді. Жоғарыда айтылған әңгімені бастайды.  
     “...сөйтіп, Тышқан аталарың біздің ауылға келгенде маған үйленетін болып, жазда алып кетемін деп, уәде берген еді. Мен де оған тұрмысқа шығуға келістім. Бірақ, оң жақта отырып бала тууыма тура келді. Тышқанды үш жыл күттім, еш хабар болмады. Үш жылдан кейін ғана, оның қайтыс болғанын естідім.Тағышының не бір жалшысы, не бір малшысы болса да етегінен ұстар едім, бірақ бір Тағышыны көрмедім де, естімедім де. Ақырында, мынау шал соңымнан қалмаған соң, осыған тидім. Тышқаннан туған баланы «Тышқан ауылы» қылып бөлек отырғызып қойдым. Ол балаларымен жеке отау болып отыр. Ал, шалдың балаларымен біз өзіміз бөлек отырған жайымыз бар", -  дейді кемпір. 
     Осылайша, ол келген қонақтарға Тышқан батырдан қалған ұрпақ туралы тағышылар еліне айта баруды өтінген көрінеді. 

 

    Ертеде той, ас сияқты жиындарда міндетті түрде қыз қуу дәстүрін өткізетін болған. Сондай бір жиында Тышқан батырдың қарындасы Бөпеге жігіттер “қыз қууға” қатысуға қолқа салады. Бөпе ағасы сияқты батыр әрі палуан болған көрінеді.

     Бір Өтей жігіті Бөпеге ғашық болады, сөз салады, бірақ Бөпе жігітті өзіне жақындатпайды. Содан жігіт қайтсе де қызды көндірігісі келіп, бір тойда Бөпеге “қыз қууға шық” дейді.

     Ол кезде Тышқан батырдың қатты ауырып жатқан кезі, Бөпенің жабырқаулы жүзін көрген ол “қарындасым, не болды, көңіл-күйің неге пәс?”, - деп сұрайды.
     Қарындасы: “Көке, маған өтей жігіті қыз қууға шық деп жатыр, не істеймін?”, - деп ағасынан ақыл сұрайды.
     “Менің ауырып жатқаныма қарама, ол жігітте көңілің болса, бар ”, - дейді ол.
     Бөпе жігітте ешқандай көңілінің жоқ екендігін айтады. Тышқан батыр: “Олай болса, менің Қара атыма мін де, сыбағасын бер! Бірақ жігіт қуғанда тым алшақтап қашып кетпе, қайтарда көмбеге жете алмай қаласың”, -  дейді, қарындасына қолдау білдірген Тышқан батыр.
      Бөпе ағасының айтуымен қыз қууға шығады. Қыз қууда жігіт Бөпеге жете алмайды, ал оны қайта қуған қыз көмбеге жақындағанда тартып-тартып жібереді де: “Осы жете алмағаның - жете алмаған”, - деп жігітке ескерткен көрінеді.
     Кейін Тышқанның қарындасын Таз руынан шыққан атақты Жазыұлы Беген деген кісі кіші баласы Төлегенге айттырады. Бірақ, бұл қуанышты күнді Тышқан батыр көре алмаған екен, ол ұзаққа созылған дерттен көз жұмады.
     Бөпе ағасының жылын өткізгеннен кейін Төлегенге тұрмысқа шығады. Одан төрт ұл туады, бүгінде сол ұлдарынан тараған ұрпақ еліміздің әр өңірінде тамырын тереңге жайған бәйтеректей өмір сүріп жатыр.

(Сұңқар қажы ОСПАНОВ)
 
3. РУХАНИ ҰСТАЗ- МҰРТАЗА.

     Тағышы руынан шығып, атақ – даңқы бүкіл Орта жүзге мәшһүр болған рухани шам – шырақтарымыздың бірегейі – Мұртаза Хазрет Сексенбай ұлы.

     Білім алып, елге қайтқан соң саналы ғұмырын, білім мен білігін асыл дініміз – Исламның ел ішінде кеңінен өрістеп, өркен жаюына бағыттайды. Атамыз мешіт ұстап, медресе ашып бала оқытады. Алланың Тура жолын, Құран кәримнің және Мұхаммад Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) Хадис шәрифтерінің негіздерін қажымай – талмай уағыздайды.

     Атамыздың тер төгіп еңбектенуінің арқасында, Тағышы елінен дін оқуын оқыған Ысқақ молда, Сыздық молда, Айтмағанбет молда, Тілен молдалар - сынды қомақты дін ілімін меңгерген сауатты кісілер шығып, Тағышы жұрты, көршілес руларға қарағанда, өздерінің діни сауатымен, діндарлығымен, тақуалығымен ерекшеленеді.

     Тағышыдан Ұзақтың Қойшығұлы, Күнжанның Балғожасы сияқты бірқатар ауқатты кісілердің Қасиетті Мекке мен Мәдинаға барып, қажылық рәсімін орындап келулері де Хазрет атамыздың ықпалы мен шарапатынан екені ақиқат.

     Мұртаза Хазреттің өзі де қажылыққа барған. Ұлы сапарда атамыз Бәйбіше Арғын Бибол бимен қостас болған.

     Хазрет атамыз дін ілімін шәкірттеріне ғана үйретумен шектелмей, әр аптада,  бейсембіден жұмаға және жұмадан сенбіге қараған түндерінде жын – перілерге де ұстаз болып, діни тәлім – тәрбие бергенін көнекөз қарттардың аузынан еститінбіз.

     1854 жылы су тасқыны шәйіп кеткен Алдияр Таз Сүлеймен қажының Қайғы елді мекеніне салдырған мешіті жөнделіп қайта ашылатын болды.

     Мешітті ашу рәсіміне  Сүлеймен қажы оны Мұртаза Хазретке тапсырмақ болып, мәжіліске Торғай, Науырзым төңірегіндегі бірталай игі жақсыларды арнайы шақыртқан.

     Мешіттің алдына жан – жақтан топырлап келіп жатқан жақсы мен жайсаңдарды өзі бас болып қарсы алып тұрған Хазрет атамыздың көзі кенеттен он шақты жігіт қаумалап, кілемге отырғызып алып келе жатқан Алдияр Таз Әбілдің Бабақайына түсіп: «Әбілет басқырды, түсіріңдер кілемнен! Алладан сауап тілемек болса, өз аяғымен келсін!», - деп Бабақайды жерге түсуге мәжбүр еткен екен.

     Сөйтіп, «қақырығы – құйма алтын, түкірігі – түйме алтын», он мың үйге билігі жүріп, айтқаны келіп, атқаны тиіп тұрған Бабақайды Хазрет атамыз тәубәсіне келтірген екен.

     Осы оқиғадан кейін  Хазрет атамыздың беделі бұрынғыдан да жоғарлап, абырой – атағы жан – жаққа тарап кеткен.

     Мұртаза Хазрет өз дәуірінің ұлы перзенті, оқымысты, өз замандастары Зейнолла Хазрет, Нәуен, Бейіс, Кәтен молдалармен терезесі тең, деңгейлес, біртуар, мәшһүр ғалым адам болған. 

(Муртазин Сәтмағамбет. «Өз дәуірінің ұлы перзенті»)
 

    "Орал Мұхамеджанов өзінің мол білімі мен бүкіл қажыр-қайратын туған елімізді көркейтуге, оның құқықтық - заңнамалық  базасын қалыптастырып, нығайтуға жұмсады. Қай қызметте жүрсе де, ақжарқын мінезімен, адамгершілік қасиеттерімен әріптестерінің арасында әрдайым зор абырой мен беделге ие болды".

       Орал Байғоныс ұлы Мұхамеджанов Елбасымыздың сенімді серігі ретінде ел Тәуелсіздігін нығайтуға, Қазақстан парламентаризмінің қалыптасуы мен дамуына еңбек сіңірген азамат.

     Өз ортасында сыйлы, абыройлы болып, мемлекеттік қызметті адал атқарған азаматтың өмір жолы мен еңбек өтілі келер ұрпаққа үлгі болары сөзсіз. Ол құтты мекен Қостанай қаласында дүниеге келген, ата-бабалары қасиетті Торғай өңірінде белгілі адамдар болған. Ұшқан ұяда, өскен ортада игі тәрбие алған, ұлағатты ұстаздардан білім нәрімен сусындаған. Соның нәтижесінде үлкен жетістіктерге қол жеткізді.

     Ол үшінші, төртінші және бесінші шақырылымдағы Парламент Мәжілісінің депутаты, екі мәрте Мәжіліс Төрағасы қызметін атқарды.

     Халқымызға қалаулы, елімізге елеулі болған қайраткердің айтқан ойлары, сөйлеген сөздері Парламент мұрағатында мәңгілік сақталып қалды.

    “Қазақстан Парламенті біздің тарихымызда өзіндік орны бар Жоғарғы Кеңестен бастап еліміздің экономикалық өркендеуіне, саяси тұрақтылықты азаматтық бейбітшілік пен ұлттық келісімді нығайту жолындағы қызметін баянды атқарып келе жатқан қос Палаталы кәсіби Парламентке дейінгі күрделі жолдан өтті. Бүгінгі таңда ол жалпыға ортақ әлемдік парламентаризм қағидаттарына сәйкес жұмыс істейтін, заң шығару тәжірибесі толысқан мемлекеттік саяси құрылымның маңызды бөлігіне айналды” – деген болатын Орал Байғоныс ұлы.

     Орал Байғоныс ұлы Мемлекет басшысының сындарлы саясатын жүзеге асыру жолында адал қызмет жасаған қоғам қайраткерлерінің бірі болды. Ол барлық күш-жігері мен қабілетін туған еліміздің өркендеуіне арнады. Тындырған ісі, жеткен жетістігі халықтың көз алдында.

     “Арттағыға сөзің мен ісің қалса, Өлсең де өлмегенмен боласың тең” – деп Абай атамыз айтқандай, артына өшпейтін үлгі, жоғалмайтын із қалдырған Орал Байғоныс ұлы Мұхамеджанов – мемлекет және қоғам қайраткері, ардақты азамат.

      Ізгі істерімен, адал қызметімен, ақжарқын болмысымен замандастырының көңіл төрінен орын алған азаматын ардақты елі жадында мәңгілік сақ-тайтын болады.

 

     Елімізге белгілі азамат, мемлекет және қоғам қайраткері, Қазақстан Парламенті мәжілісінің депутаты, Палата төрағасы болған Орал Мұхамеджановтың өмірден озғанына биыл бір жылдан асыпты. Өзінің кәсіби біліктілігі мен бар қажыр-қайратын елімізді көркейтуге жұмсаған жерлесіміздің есімін қазіргі жастар мен келер ұрпақтың есінде мәңгіге қалдыру мақсатында қаламыздағы экономикалық колледждің қабырғасында мемориалдық тақта орнатылды.

    “Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді” демекші, тақтаның салтанатты ашылуында сөз алғандардың бәрі Орал Байғоныс ұлының парасат-пайымы жоғары, ақыл-ойы асқақ, білімі терең, адамгершілігі мол азамат болғандығын айтып тебіренді.
    Ол жастайынан іскерлігімен, ұйымдастырушылық қабілетімен көзге түсіп, көптеген басқару органдарында түрлі жауапты қызметтер атқара отырып, мол тәжірибе жинақтаған білікті саясаткер болды.
     Еліміз егемендік алған алғашқы күннен Президент әкімшілігінде және үкімет аппаратында бөлімдер басқарып, Парламент Мәжілісінің  депутаты, кейін Палата төрағасы болды. Қай жерде еңбек етсе де ұжымның ұйытқысы, ұйымдастырушысы, халыққа, әріптестеріне жайлы, жағымды, сыйлы көшбасшы бола білді деп еске алады замандастары.
    Ардақты азаматтың құрметіне орнатылған бұл тақта аталған оқу орнының қабырғасына бекерден-бекерге қойылған жоқ. Себебі, Орал Байғоныс ұлы осы білім ордасында 1964-67 жылдары білім алды.
    Мемориалдық тақтаның ашылуында сөз алған замандастары да Орал Байғоныс ұлының Тобыл топырағына сапары түсе қалса, міндетті түрде осы оқу ордасына бас сұғып, ұстаздар қауымымен тілдесіп, жастармен жүздесуді ешқашан ұмытпайтындығын айтады. 
    Халық қалаулысы жайлы айтылған жылы сөздерден кейін мемориалдық тақтаны Орал Байғоныс ұлының немере ағасы Сұңқар Оспанов, баласы Еркін Мұхамеджанов және колледж директоры Қаби Хамзин, облыстық мәслихат хатшысы Сайлаубек Ещанов ашты.
 

(Қарлығаш ОСПАНОВА, “Қостанай таңы” газеті, 18 қараша 2014 жыл)